Çocuk beslenmesi, çocukların normal bir şekilde büyümelerine ve gelişmelerine yardımcı olmanın yanı sıra özellikle obeziteyi ve gelecekteki hastalıkları önlemek adına sağlıklı yiyecekleri yemelerini sağlayan beslenme şeklidir.
Çocuklar için beslenme, yetişkinler için beslenme ile aynı ilkelere dayanır. Herkesin vitamin, mineral, karbonhidrat, protein ve yağ gibi aynı tür besinlere ihtiyacı vardır. Ancak çocuklar farklı yaşlarda farklı miktarlarda belirli besinlere ihtiyaç duyabilirler.
Çocuklarda Enerji ve Besin Gereksinimleri
Çocuklar hızlı büyüdükleri için yüksek enerjiye ihtiyaç duyarlar. Almaları gereken enerji, diyetisyen tarafından yaş, boy, mevcut kilo ve varsa hastalıklarına göre belirlenir.
Yağ oranı düşük ve lif oranı yüksek bir diyet küçük bir çocuk için yeterli enerji sağlamasa da sağlıklı bir diyet için ailenin yaklaşımı bu aşamada önemlidir. Çünkü besin tercihi genelde yaşamın erken döneminde belirlenir.
Küçük çocuklar için kilo verme diyetlerinde kalori kısıtlaması yapılmamalı, çocuğun yaşına göre alması gereken enerji verilmelidir.
- Protein: Deniz ürünleri, yağsız et ve kümes hayvanları, fasulye, bezelye, soya, yumurta gibi hem hayvansal hem bitkisel protein kaynaklarını tüketmeye özen gösterilmeli.
- Meyveler: Çocuğunuzu meyve suyu yerine taze, konserve, dondurulmuş veya kuru meyve tüketmesine teşvik edilmelidir. Eğer çocuğunuz meyve suyu içiyorsa, şeker ilavesiz, %100 meyve suyu olduğundan emin olun ve porsiyonunu mutlaka sınırlayın. Çeyrek fincan kadar kuru meyvenin, bir fincan meyveye eşdeğer olduğunu unutmayın. Fazla tüketildiğinde, kuru meyveler şekerle birlikte fazla kalori almadan kaynaklı ekstra kilo alımına neden olabilir.
- Sebzeler: Taze, konserve, dondurulmuş veya kurutulmuş sebzeler yedirin. Her hafta koyu yeşil, kırmızı ve turuncu, fasulye ve bezelye gibi çeşitli sebzeler tükettirmeye çalışın.
- Tahıllar: Tam buğday ekmeği, yulaf ezmesi, patlamış mısır, kahverengi veya yabani pirinç gibi tam tahılları tercih edin. Beyaz ekmek, makarna ve pirinç gibi rafine tahılları azaltın veya tükettirmeyin.
- Süt Ürünleri: Çocuğunuzu süt, yoğurt, peynir veya zenginleştirilmiş soya içecekleri gibi yağsız veya az yağlı süt ürünleri tüketmesini teşvik edin.
Çocuk diyeti, vitamin ve mineraller açısından da yüksek olmalıdır. Özellikle protein, kalsiyum, demir ve A ve D vitamini kaynağı gereklidir. A, C ve D vitaminlerinin sıvı damla şeklinde olan takviye kullanılabilir.
Tam yağlı inek sütü, birçok besin maddesi açısından oldukça zengin olduğundan, 12 aylıktan büyük çocuklar için ana içecek olarak önerilmektedir. Diyet yeterli enerji sağladığı sürece, çocuk 2 yaşından sonra yarım yağlı süt tüketebilir, tercihe bağlıdır. Yağsız süt, büyümekte olan çocuk için yeterli enerji ve A vitamini sağlamayacağında 5 yaşın altındaki çocuklar için uygun değildir.
Çocuk Beslenmesinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Öncelikle ilave şekerleri sınırlayın. Meyve ve sütte olduğu gibi doğal olarak oluşan şekerler, ilave şeker değildir. Sonradan eklenen şekerler arasında; esmer şeker, mısır tatlandırıcı, mısır şurubu, bal ve diğerleri bulunur.
- Beslenme etiketlerini kontrol edip, minimum ilave şeker içeren tahılları seçmelisiniz.
- Kola, meyveli soda ve enerji içecekleri gibi ilave şeker içeren içeceklerden uzak durun.
- Trans yağlardan uzak durulmalıdır. Özellikle hazır paketli ürünler, fastfoodlar trans yağ açısından riskli besinlerdir.
- Kırmızı et, kümes hayvanları ve tam yağlı süt ürünleri gibi hayvansal gıda kaynaklarından gelen yağları yani doymuş yağları sınırlayın.
- Zeytin, fındık, deniz ürünleri avokado gibi doğal olarak bulunan daha sağlıklı yağları tercih edin.
- Sodyum tüketimini azaltmak için cips ve kurabiye yerine meyve ve sebzeleri atıştırmaya teşvik edin. Besin etiketlerinden sodyum oranı düşük olan ürünleri tercih edin.
- Küçük çocukların mideleri büyük öğünlerle başa çıkabilecek kadar geniş değildir ve bu nedenle küçük ve sık öğünler yemelidir.
- Çocukluk çağı obezitesi tüm dünyada endişeli bir şekilde arttığı için okul çocuklar sağlıklı, çeşitli bir diyetle beslenmeli ve ideal, sağlıklı vücut ağırlığını korumak için düzenli fiziksel aktivitelerle desteklemelidir.
- Sıvı tüketimine dikkat edilmeli, kilosu ve yaşı arttıkça sıvı tüketimi de artmalıdır.
- Çay ve kahve tüketimine dikkat edilmeli, çay yerine bitki çayları tercih edilmelidir.
- Ailenin sağlıklı beslenmeye olan yaklaşımı ve düzenli fiziksel aktivite, aşırı kilo alımı ve obezitenin önlenmesinde önemlidir.